Điều trị ung thư tuyến giáp bằng I-131: Tác dụng phụ và cách làm giảm tác dụng phụ 

Điều trị ung thư tuyến giáp bằng I-131 là một phương pháp hiện đại và mang lại hiệu quả tốt với ung thư tuyến giáp. Tuy nhiên, dù hiện đại nhưng phương pháp này cũng có một số tác dụng phụ nhất định. Hãy cùng tìm hiểu về tác dụng phụ và cách làm giảm tác dụng phụ của I-131 thông qua bài viết dưới đây.

1. Điều trị ung thư tuyến giáp bằng iod phóng xạ

Điều trị ung thư tuyến giáp bằng iod phóng xạ là phương pháp xạ trị chiếu trong, được sử dụng phổ biến trong điều trị ung thư tuyến giáp nhất là ung thư tuyến giáp thể nhú và thể nang. Thuốc iod phóng xạ sẽ đi vào cơ thể qua đường uống để tiêu diệt các tế bào ung thư giúp kéo dài thời gian sống của người bệnh.

Iod phóng xạ được sử dụng phổ biến trong điều trị ung thư tuyến giáp thể biệt hóa

Nhờ khả năng hấp thu iod từ máu để tạo ra các hormon tuyến giáp, mà I-131 là một dạng phóng xạ của iod mà chúng ta thường ăn trong chế độ ăn của mình. Do đó, khi I-131 được đưa vào trong cơ thể, chúng sẽ nhanh chóng được tuyến giáp hấp thu. Tại đây I-131 phát ra bức xạ giúp phá hủy các tế bào ung thư.

Phương pháp dùng iod phóng xạ thường được sử dụng sau phẫu thuật để tiêu diệt các tế bào ung thư còn sót lại giúp giảm khả năng tái phát. Đồng thời cũng được chỉ định khi ung thư đã tái phát hoặc di căn đến hạch bạch huyết và các cơ quan khác trong cơ thể.

Ngoài dùng thuốc phóng xạ I-131, còn có nhiều loại thuốc điều trị ung thư tuyến giáp khác như thuốc hormon tuyến giáp, thuốc điều trị đích, thuốc hóa trị… Tùy vào từng bệnh nhân mà bác sĩ sẽ đưa ra phác đồ phù hợp.

2. Tác dụng phụ và cách làm giảm tác dụng phụ khi điều trị

Trong quá trình điều trị ung thư tuyến giáp bằng I-131 thì bệnh nhân có thể sẽ gặp một số tác dụng phụ như sau:

• Tổn thương tuyến nước bọt với các triệu chứng sưng, nóng, đỏ, đau tuyến nước bọt, tình trạng khô miệng, khó nuốt và khàn giọng. Người bệnh có thể uống nhiều nước hay nhai kẹo cao su để kích thích tuyến nước bọt hoạt động.

• Sưng cổ, đỏ mặt: có thể do phản ứng viêm tại chỗ khi iod phóng xạ tiêu diệt tế bào ung thư.

• Nôn, buồn nôn: thường gặp trong những ngày đầu điều trị, nhưng sẽ giảm dần theo thời gian.

• Tiêu chảy: đây cũng là tác dụng phụ thường gặp, tình trạng này có thể kéo dài vài tuần, vài tháng.

• Ảnh hưởng tới khả năng sinh sản: Nam giới có thể bị suy giảm số lượng tinh trùng và có thể vô sinh tạm thời trong vòng 2 năm nên bệnh nhân nam muốn có con thì nên gửi tinh trùng vào ngân hàng tinh trùng. Với nữ giới, cần tránh mang thai trong khi xạ trị và sau xạ trị từ 6 – 12 tháng để không ảnh hưởng đến thai nhi.

• Khô hoặc chảy nước mắt: ở một số bệnh nhân, I-131 gây rối loạn khả năng bài tiết nước mắt gây nên khô mắt hay chảy nước mắt.

• Thiếu máu: nguyên nhân thiếu máu là do iod phóng xạ có thể gây ức chế tủy xương làm giảm các loại tế bào máu trong đó có hồng cầu. Tuy nhiên, tình trạng này thường không kéo dài nên không ảnh hưởng nghiêm trọng đến cơ thể…

Buồn nôn thường gặp trong những ngày đầu điều trị I-131

Hầu hết những tác dụng phụ trên thường sẽ hết sau một thời gian ngắn sau điều trị nên người bệnh không nên quá lo lắng. Đồng thời mức độ xuất hiện tác dụng phụ cũng khác nhau tùy thuộc vào độ tuổi, tình trạng sức khỏe của bệnh nhân và liều lượng iốt phóng xạ mà bệnh nhân được chỉ định thực hiện.

Để làm giảm các tác dụng trên, người bệnh cần lưu ý:

• Tuân thủ nghiêm chỉnh chỉ định điều trị của bác sĩ. Nếu thấy bất thường hoặc tác dụng phụ kéo dài quá lâu bệnh nhân cần thông báo ngay với bác sĩ để có hướng xử lý kịp thời.

• Trước, trong và sau khi điều trị cần ăn uống đầy đủ chất dinh dưỡng, nên chia nhỏ các bữa ăn và ăn thức ăn dạng lỏng để hạn chế tình trạng buồn nôn, nôn và giúp bệnh nhân dễ tiêu hoá hơn.

• Trước và sau khi điều trị người bệnh cần hạn chế các đồ ăn cay, nóng, khó tiêu như đồ nướng, chiên, thức ăn nhanh…

• Người bệnh cần điều chỉnh chế độ sinh hoạt khoa học, lành mạnh, tập thể dục đều đặn để nâng cao sức đề kháng cho cơ thể, hạn chế những tác động xấu của tác dụng phụ.

• Giữ tinh thần lạc quan, vui vẻ, tránh căng thẳng sẽ góp phần làm bệnh nhân giảm những mệt mỏi, những ảnh hưởng xấu do phóng xạ gây ra.

Trên đây là một số tác dụng phụ có thể gặp phải và cách làm giảm tác dụng phụ của thuốc I-131 trong điều trị ung thư tuyến giáp. Điều quan trọng trong điều trị là cần có tinh thần lạc quan, tin tưởng vào liệu trình bác sĩ đặt ra.